W trakcie sesji mocnych stron pytam klienta „co Cię w twoim raporcie zaskoczyło?” I często bohaterem odpowiedzi na to pytanie jest talent empatia, szczególnie jeżeli pojawia się gdzieś „na dole” zestawienia. Słyszę wtedy „wiesz to nie jest tak, że ja zupełnie nie mam inteligencji emocjonalnej”, albo nawet „zawsze uważałam, że jestem osobą o całkiem wysokiej inteligencji emocjonalnej….”
Temat ten na tyle często pojawiał się w trakcie prowadzonych przeze mnie sesji, że postanowiłam w tym krótkim artykule uporządkować podejście do empatii Gallupa oraz empatii utożsamianej z Inteligencją emocjonalną.
A Inteligencja Emocjonalna oraz talent empatia w ujęciu Gallupa to dwie różne rzeczy.
Inteligencja Emocjonalna wg Salovey i Caruso składa się z czterech elementów:
- Rozpoznawania emocji
- Korzystania z emocji
- Rozumienia emocji
- Zarządzania emocjami
Inteligencja Emocjonalna (EQ) jest kompetencją, która może być rozwijana, a w niektórych przypadkach również suplementowana przez intelekt (IQ).
Z kolei Talent Empatia wg Gallupa jest osobistą preferencją i predyspozycją do współodczuwania emocji innych ludzi. W przeciwieństwie do inteligencji emocjonalnej talentu nie można w sobie wykształcić, nie można wyrobić w sobie większej naturalnej wrażliwości na emocje innych ludzi.
Oczywiście można nauczyć się zwracania uwagi na objawy stanów emocjonalnych u innych ludzi lub uwzględniać uczucia w procesach decyzyjnych (jako menadżer bądź lider). Nie można jednak zmienić swojego organizmu tak, by wychwytywać intuicyjnie „z otoczenia” emocje innych ludzi, tak jak są to w stanie robić osoby obdarzone talentem empatia.
Czy zatem istnieje korelacja pomiędzy inteligencją emocjonalną a talentem empatia?
Zdecydowanie tak:
- Osoby obdarzone talentem empatii z natury wychwytują, tzn. umieją czytać uczucia innych (Rozpoznawanie emocji).
- Z reguły też, ponieważ emocje są istotnym elementem postrzeganego świata, rozumieją związki przyczynowo skutkowe związane z emocjonalnym funkcjonowaniem swoim i innych ludzi (Rozumienie emocji).
Ale sytuacja nie jest już tak oczywista w przypadku kolejnych składowych inteligencji emocjonalnej.
- „Surowy”, czyli pozbawiony troski i nie rozwijany talent empatii może być przytłoczony lub przebodźcowany emocjami swoimi i innych ludzi przez co nie będzie sobie dawać rady z Zarządzaniem emocjami.
- Co więcej „ciemną stroną” empatii jest nadmierna koncentracja na emocjach innych i próba ich chronienia. Może to wpływać na postrzeganie empatów* jako osób skrajnie emocjonalnych i co za tym idzie mało racjonalnych, a więc nie umiejących konstruktywnie korzystać z emocji.
Powyższe dwa punkty, nie będą miały miejsca, kiedy talent empatii jest dobrze zarządzany przez swojego właściciela. Takie osoby w sposób konstruktywny, czyli wartościowy dla siebie i swojego otoczenia nauczyły się korzystać z potęgi talentu empatia, nie ponosząc przy tym kosztów emocjonalnych wynikających z nadużywania swojej wrażliwości. Osoby o dojrzałym talencie empatia, zdecydowanie charakteryzują się wysoką Inteligencją Emocjonalną.
Czy można mieć empatię „nisko w Gallupie” i mieć wysoką inteligencję emocjonalną?
Oczywiście! Inteligencja emocjonalna jest kompetencją i może być rozwijana. Można np. skorzystać z kursów rozwijających inteligencję emocjonalną, pracować nad nią w ramach indywidualnego coachingu lub podążać za metodą NVC, gdzie praktykujemy słuchanie empatyczne (uwzględniające również emocje).
Inteligencja Emocjonalna może być również suplementowana poprzez działania intelektualne (np. na bazie talentów z obszaru myślenie strategiczne) lub w naturalny sposób rozwinąć się na bazie innych niż empatia talentów relacyjnych (często osoby o wysokim EQ mają np. rozwinięte talenty: Individualization, Harmony lub Developer które ułatwiają im wgląd i rozumienie emocji).
Podsumowując:
Można mieć wysoką inteligencję emocjonalną mimo niskiej pozycji empatii na liście talentów.
Z kolei talent empatia daję predyspozycję do wysokiego EQ, ale niepielęgnowany może utrudniać konstruktywne regulowanie emocji poprzez nadmierne nadużywanie siebie.
*Empata oznacza kogoś kto silnie odczuwa swoje i innych ludzi emocje. Takie osoby potrafią odczuwać nastroje innych ludzi. Nawet jeżeli ktoś w jego otoczeniu zachowuje się naturalnie, empata potrafi zauważyć skrywany przez niego ból, gniew czy szczęście. Dzięki swoim umiejętnościom już przy pierwszym kontakcie mogą ocenić ogólną kondycje psychiczną rozmówcy. Potocznie mianem Empaty określa się osoby, które mają w „teście Gallupa” talent empatii w top 5.
Credit: Photo by Kelly Sikkema on Unsplash